Vrijheid in Afghanistan, circa 1970
Afghanistan heeft een complexe en turbulente geschiedenis, waarbij het land in de 20e en 21e eeuw herhaaldelijk het toneel was van buitenlandse interventie en binnenlandse conflicten. Het land is decennialang geteisterd door oorlog, eerst door de invasie van de Sovjet-Unie in 1979, wat resulteerde in een tienjarige oorlog. Deze oorlog verwoestte het land en zorgde ervoor dat er aanzienlijke hoeveelheden wapens en munitie achterbleven.
Na de terugtrekking van de Sovjets in 1989 werd Afghanistan geteisterd door een bloedige burgeroorlog, gevolgd door het repressieve bewind van de Taliban, dat in 1996 begon. De Taliban boden onderdak aan Al-Qaeda, de terroristische groepering verantwoordelijk voor de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten.
Als reactie op deze aanslagen, en met als doel Al-Qaeda te ontmantelen en de Taliban te verwijderen, vielen de Verenigde Staten en hun bondgenoten Afghanistan binnen. Dit betekende het begin van een langdurige en complexe oorlog, die een nog grotere stroom van wapens en munitie naar het land bracht.
Als NAVO-lid besloot Nederland in 2006 om deel te nemen aan de International Security Assistance Force (ISAF) missie in de provincie Uruzgan in Afghanistan. Het doel van de missie was om veiligheid en stabiliteit te brengen in de regio en bij te dragen aan de wederopbouw van het door oorlog verscheurde land. Deze keuze werd gedreven door een internationale verantwoordelijkheid en solidariteit, en door het streven naar een stabiel en vreedzaam Afghanistan.
Het land Afghanistan
Afghanistan, gelegen in het hart van Centraal-Azië, is een land met een rijke geschiedenis en cultuur. Het is de thuisbasis van diverse etnische groepen, waaronder de Pashtun, Tajik, Hazara en Uzbek, die elk bijdragen aan het levendige culturele mozaïek van het land. Ondanks de vele uitdagingen houden de Afghanen vast aan hun gastvrijheid, een diepgewortelde traditie die wordt gekoesterd en hoog in het vaandel wordt gehouden.
De officiële talen van het land, Pashto en Dari, zijn beide Indo-Europese talen, en worden door het merendeel van de bevolking gesproken. Het landschap varieert van ruige bergketens tot uitgestrekte woestijnen en vruchtbare valleien, met een klimaat dat varieert van bijtende winters tot hete zomers.
Afghanistan deelt zijn grenzen met zes landen: Pakistan in het zuiden en oosten, Iran in het westen, Turkmenistan, Uzbekistan en Tadzjikistan in het noorden, en China in het verre noordoosten. Deze ligging op het kruispunt van verschillende regio’s heeft Afghanistan’s geschiedenis en cultuur diepgaand beïnvloed.
Het land is ook bekend om zijn unieke kunst en muziek. Afghaanse tapijten zijn wereldberoemd en zijn een belangrijk exportproduct. De muziek, variërend van traditionele volksliederen tot klassieke muziek en pop, is een essentieel onderdeel van de Afghaanse identiteit.
Hoewel Afghanistan door de jaren heen veel heeft doorstaan, blijft de kracht en veerkracht van zijn mensen een bron van inspiratie. Ze blijven hun cultuur, tradities en hoop op een betere toekomst in ere houden.
Taliban
De Taliban, oorspronkelijk een beweging van religieuze studenten (‘Taliban’ betekent ‘studenten’ in Pashto), kwam in de jaren negentig op in het door oorlog verscheurde Afghanistan. Ze wisten aanvankelijk steun te winnen door te beloven een einde te maken aan de chaos en corruptie die het land na de oorlog met de Sovjet-Unie teisterde.
De ideologie van de Taliban is geworteld in een strikte interpretatie van de islamitische wet, de sharia, en hun beleid weerspiegelde deze strengheid toen ze aan de macht waren van 1996 tot 2001. Ze stonden bekend om hun onderdrukking van vrouwen, harde straffen en vernietiging van cultureel erfgoed, zoals de eeuwenoude Boeddhabeelden van Bamiyan.
Tijdens de periode van de International Security Assistance Force (ISAF) en andere westerse militaire inspanningen in Afghanistan, bleef de Taliban zich actief verzetten tegen buitenlandse aanwezigheid en invloed. Ze lanceerden aanvallen op zowel Afghaanse als internationale troepen, terwijl ze ook gebieden onder hun controle probeerden te brengen.
De Taliban zijn voornamelijk Pashtun, de grootste etnische groep in Afghanistan, en hun invloedssfeer strekt zich uit over grote delen van het land, vooral in het zuiden en oosten. Ondanks dat ze door de Amerikaanse invasie in 2001 werden verdreven, zijn ze nooit volledig verslagen en hebben ze in de daaropvolgende jaren een sterke opstand gelanceerd.
Ze staan zeer wantrouwend tegenover westerse invloeden, die ze zien als een bedreiging voor hun interpretatie van de islam en hun manier van leven. Dit wordt weerspiegeld in hun aanvallen op westerse troepen en hun afwijzing van westerse ideeën en praktijken.
Hoewel internationaal verguisd, hebben ze nog steeds aanzienlijke steun onder sommige delen van de bevolking, voornamelijk vanwege etnische binding, religieuze overtuigingen of ontevredenheid over de Afghaanse regering en buitenlandse troepen. De complexiteit van de Taliban en hun invloed op de Afghaanse samenleving maakt ze tot een cruciaal onderdeel van het verhaal van Afghanistan.